Ozempic ve Wegovy Kullanımıyla İlgili Yan Etkiler Artıyor

GLP-1 ilaçları olarak bilinen Ozempic ve Wegovy, Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında yer alırken, zayıflama amaçlı kullanımlarıyla da dikkat çekiyor. Ancak, bu ilaçların yan etkileri giderek endişe verici bir hal alıyor. Bu ilaçlar, vücutta bulunan GLP-1 hormonunu taklit ederek pankreastan insülin salınımını artırıyor, midenin boşalmasını yavaşlatıyor ve tokluk hissi oluşturarak kilo kaybına yardımcı oluyor.

ABD’de yürütülen bir araştırmaya göre ülkedeki her on yetişkinden biri, zayıflama ilacı olarak Ozempic gibi GLP-1 ilaçlarını kullanıyor. Ancak, Ozempic’in diğer adı olan Wegovy de olumsuz yan etkileriyle tanınıyor. Bu ilaçların yaygın olarak görülen yan etkileri arasında bulantı, ishal ve diğer sindirim problemleri yer alıyor.

Görülen diğer yan etkiler arasında görmede değişiklikler, ereksiyon bozuklukları ve ruh halinde değişiklikler öne çıkıyor. Ayrıca, ani kilo kaybı sonucu vücutta oluşan sarkmaları ifade eden terimler olan “Ozempic surat” veya “Ozempic kalça” gibi ifadeler, günlük dilde sıkça kullanılır hale geldi.

Pankreas Bezi İltihabından Ölümler

Ancak, uzmanları en çok endişelendiren durum, GLP-1 ilaçlarını uzun süre kullanmanın ortaya çıkardığı ciddi hastalıklar. Kings College’dan Dr. Penny Ward, en endişe verici yan etkiler arasında pankreas bezi iltihabı ve kas-iskelet sistemi bozukluklarını gösteriyor.

İngiltere’de GLP-1 ilaçlarını kullanan en az on kişi, pankreas bezi iltihabından kaynaklanan ölüm vakalarının ardından ilacın potansiyel ölümcül yan etkileri konusunda artan bir hassasiyete işaret ediyor. GLP-1 ilaçları, ABD’de 2017’den beri kullanımda. İlk başta Tip 2 diyabet hastalığı tedavisi için ruhsat alan Ozempic’e karşılık, Wegovy ise zayıflama ilacı olarak 2021’de ruhsat almıştı.

GLP-1 ilaçları, hızlı kilo kaybı için kullanılıyor ancak yan etkileri masaya yatırılıyor

Klinik Deneylerle Gerçek Hayattaki Veriler Arasındaki Fark

İlaçların güvenliği ve etkinliğini test eden klinik deneyler, ilaçların hedeflenen tedavi grupları için yeterli güvenlik sağladığı sonucuna varmıştı. Ancak, ilaçların piyasaya sürülmesi ve kullanımının artmasıyla klinik deneylerde görülmeyen yan etkiler de gün yüzüne çıkmaya başladı.

Dr. Penny Ward, piyasaya sürülen her yeni üründe nadir yan etkilerin görülmesinin olağan bir durum olduğunu belirterek, ilaçların gerçek hayattaki kullanımının daha fazla insanı etkilediğini ve bu nedenle beklenmeyen yan etkilerin ortaya çıkabileceğini vurguluyor.

Nature Medicine dergisinde yayınlanan geniş çaplı bir araştırmada, GLP-1 ilaçlarını kullanan 215 binden fazla kişinin sağlık riskleri sistematik olarak incelendi. Araştırmacılar, GLP-1 ilaçlarını kullananlarda klinik deneylerde belirlenen sonuçlara göre eklem iltihabı riskinin yüzde 11, pankreas bezi iltihabı riskinin ise yüzde 146 daha fazla olduğunu ortaya koydu.

Tansiyon düşüklüğü, baş dönmesi, bayılma, böbrek taşı ve böbrek iltihabı risklerinin de yüksek olduğu belirtilirken, mide ve bağırsak bozuklukları riskinde de artış olduğu gözlemlendi.

Bir manken, Berlin Moda Haftası’nda “Ozempic’i seviyorum” yazılı tişörtle yürürken

“Daha Kapsamlı Araştırmalara İhtiyaç Var”

Geçtiğimiz yıl, Wegovy ilacı kullanan bazı hastaların görme sorunları yaşadığı rapor edildi. İncelenen araştırmalar, GLP-1 ilaçlarının nonarteritik anterior iskemik optik nöropati (NAİON) adı verilen görme sinirini etkileyen bir hastalık riskini artırabileceğini gösterdi.

Araştırmacılar, GLP-1 ilaçlarıyla NAİON arasında bir ilişki olduğunu belirtirken, bu bağlantının daha büyük ölçekli araştırmalarla doğrulanması gerektiğini vurguluyorlar.

Belfast Queen Üniversitesi’nden fizyoloji profesörü Graham McGeown, araştırmanın, GLP-1 ilaçları ile NAİON arasında bir ilişki olabileceği hipotezinden yola çıktığını, ancak bu ilişkinin daha detaylı araştırmalarla kanıtlanması gerektiğini belirtiyor.

Kanada’daki Calgary Üniversitesi’nden nöroendokrinolog Karolina Skibicka ise, obeziteye karşı ilacı kullanan ve diyabet hastalarına göre yüksek dozda kullanan gruplar ile ilacı uzun süredir kullananlar hakkında daha fazla veriye ihtiyaç olduğunu söylüyor. Skibicka, araştırmaların daha fazla kadını kapsaması gerektiğini ve kadınların ilaçlara farklı tepkiler verme olasılığının düşük olmasına rağmen, araştırmalarda kadınların yeterince temsil edilmediğine dikkat çekiyor.

“Yararı Zararından Fazla”

Skibicka, yeni yan etkilerle ilgili endişelere rağmen ilacın amacına uygun şekilde kullanılması durumunda yararlarının risklerden çok daha fazla olduğunu ve ilacın yaşamları olumlu yönde etkileyebileceğini belirtiyor. Nadir görülen ancak ciddi yan etkilerin görülmesinin, GLP-1 ilaçlarının reçetelendirilmesinde daha sıkı kurallara yol açmayacağını düşünüyor.

Ayrıca, GLP-1 ilaçlarının kullanımının ‘yararlı’ yan etkilerine yönelik araştırmalar yapılmaktadır. Bu ilaçların demans ve Alzheimer riskini azaltabileceğine dair çalışmaların yanı sıra, uyuşturucu bağımlılığı tedavisinde kullanılıp kullanılamayacağına dair araştırmalar da devam etmektedir.

Nature Medicine dergisinde yayınlanan bir araştırma, GLP-1 ilaçlarını kullanan diyabet hastalarında kan pıhtılaşması, kardiyorenal ve metabolik bozukluklar ile solunum yolu sorunları riskinin azaldığını göstermektedir.